
Dyrektywa ATEX to kluczowy element w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscach pracy narażonych na wybuch. Współczesne przedsiębiorstwa działające w sektorach związanych z potencjalnym ryzykiem wybuchowym, muszą spełniać rygorystyczne wymagania tego zarządzenia, aby zapewnić bezpieczeństwo swoim pracownikom oraz otoczeniu.
POPROŚ o kompleksową obsługę w zakresie OZNACZEń i DYREKTYwy ATEX
Chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej na temat dyrektywy Atex? A może potrzebujesz audytu w tym obszarze?
Zadzwoń pod numer: +48 690 025 027 lub skorzystaj z poniższego formularza kontaktowego!
Czy jesteś pewien, że Twoja firma przestrzega wytycznych dyrektywy ATEX? Czy oznaczenia na Twoich urządzeniach są zgodne z obowiązującymi przepisami? A może po prostu chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat i upewnić się, że działasz zgodnie z prawem?
Nasza usługa kompleksowej obsługi w zakresie oznaczeń i dyrektywy ATEX to odpowiedź na te pytania. Oferujemy profesjonalne doradztwo, audyt oraz wsparcie w zakresie zgodności z tym zarządzeniem. Nasz zespół ekspertów posiada wieloletnie doświadczenie w branży, dzięki czemu jesteśmy w stanie dostarczyć rzetelne i aktualne informacje oraz praktyczne rozwiązania. Nie czekaj – skorzystaj z naszych usług już dziś. Zapraszamy!

Dyrektywa ATEX – czym jest i co oznacza?
Dyrektywa ATEX, znana również pod symbolem ATEX 2014/34/UE (wcześniej 94/9/WE do 19.04.2016 r.), to kluczowy dokument w kontekście bezpieczeństwa w miejscach pracy narażonych na wybuch. Nazwa ATEX pochodzi od francuskiego terminu “Atmosphères Explosibles”, co dosłownie tłumaczy się jako “atmosfery wybuchowe”. Jest to akt prawny Unii Europejskiej, który ustala ogólnoeuropejskie wymagania dla każdego wyrobu przeznaczonego do użytku w strefach zagrożonych wybuchem.O jakich wymaganiach mowa?
Dyrektywa ATEX to niebywale obszerny dokument, który jest bezpośrednio powiązany z licznymi normami. Te z kolei określają szczegółowe wymagania względem materiałów i produktów. Wszystkie kwestie nieuwzględnione w dyrektywie ATEX czy normach pozostają przedmiotem regulacji ustawodawstwa w poszczególnych krajach członkowskich UE. Nadrzędną zasadą jest jednak, iż regulacje te nie mogą zaostrzać wymagań rozporządzenia ani też stać w sprzeczności z jej zapisami.Dyrektywa ATEX 2014/34/UE określa szczegółowo wymagania z zakresu projektowania i budowy wszystkich typów urządzeń przeznaczonych do użytkowania w strefach wybuchowych. Obejmuje ona również procedury oceny zgodności i zakres dokumentacji technicznej, a także procedury sposobu znakowania systemów ochronnych i urządzeń przeznaczonych do użytku w miejscach zagrożonych wybuchem.Wymagania Unii Europejskiej
Unia Europejska przywiązuje wielką wagę do bezpieczeństwa w miejscach pracy, zwłaszcza w strefach zagrożonych wybuchem. Aby zapewnić ochronę pracowników oraz minimalizować ryzyko związane z eksplozjami, wprowadzono rygorystyczne wymagania i standardy, które muszą być przestrzegane przez producentów oraz użytkowników urządzeń i systemów ochronnych.Regulacje dotyczące urządzeń i systemów ochronnych
Zgodnie z dyrektywą ATEX, wszelkie urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem muszą spełniać określone kryteria i standardy. Te wymagania gwarantują, że produkty te są nie tylko skuteczne, ale przede wszystkim bezpieczne dla użytkowników. Oznacza to, że każde urządzenie musi być odpowiednio oznakowane, a także musi być dostarczane z instrukcją obsługi i informacjami dotyczącymi bezpiecznego użytkowania w strefach zagrożonych wybuchem.Producenci są zobowiązani do przeprowadzenia rygorystycznych testów i ocen, aby potwierdzić zgodność swoich produktów z normami dyrektywy. Bezpieczeństwo w strefach zagrożonych wybuchem jest priorytetem dla Unii Europejskiej.
Dlaczego wprowadzono ogólnoeuropejskie obowiązki na producentów?
W odpowiedzi na brak spójnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa w krajach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, a później Unii Europejskiej, który utrudniał swobodny przepływ towarów, powstała dyrektywa ATEX. Jej celem było ujednolicenie standardów bezpieczeństwa przeciwwybuchowego na terenie całej Europy. Wprowadzona 23 marca 1994 roku dyrektywa zastąpiła cztery wcześniejsze akty prawne, harmonizując tym samym europejski rynek w zakresie wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych w miejscach zagrożonych wybuchem. Zapisy tej dyrektywy stały się obowiązujące w Polsce 1 maja 2004 roku, zbiegając się z datą naszego przystąpienia do Unii Europejskiej.Uzupełnieniem była dyrektywa ATEX 137 z 1999 roku, skupiająca się na minimalnych wymaganiach bezpieczeństwa pracy w miejscach, gdzie istnieje ryzyko atmosfery wybuchowej. Zarządzenie z 1994 roku przeszło ewolucję, a aktualna wersja z 2016 roku wprowadziła nowoczesne normy i dane, zwiększając bezpieczeństwo poprzez minimalizację ryzyka wybuchów w strefach zagrożonych, zarówno elektrycznych, jak i nieelektrycznych.Tytuły obowiązujących aktów prawnych
Dyrektywy ATEX stanowią kluczowy element europejskiego ustawodawstwa w zakresie bezpieczeństwa w miejscach pracy narażonych na wybuch. Głównym celem rozporządzeń jest zapewnienie, że zarówno urządzenia, jak i środowisko pracy spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa.Na przestrzeni lat powstało kilka dyrektyw, gdzie pierwszą z nich była ATEX 95 (94/9/WE). Miała ona na celu ujednolicenie przepisów państw członkowskich dotyczących systemów ochronnych oraz urządzeń używanych w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Skierowana była głównie do producentów, określając wymagania dla urządzeń i systemów ochronnych. Wdrożenie tej dyrektywy stało się obowiązkowe dla krajów członkowskich UE od 1 lipca 2003 r.Obecnie jednak Istnieją dwa główne akty prawne w tym obszarze – dyrektywa ATEX 114 oraz ATEX 137.- Dyrektywa ATEX 2014/34/UE (ATEX 114) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. Dotyczy ona harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej. Jej głównym celem jest zapewnienie, że wszystkie produkty używane w strefach zagrożonych wybuchem spełniają określone standardy bezpieczeństwa.
- Dyrektywa ATEX 1999/92/WE (ATEX 137) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r. Skupia się ona na minimalnych wymaganiach dotyczących poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, którzy są narażeni na ryzyko przebywania w środowiskach potencjalnie wybuchowych. Jej nadrzędnym celem jest ochrona pracowników przed ryzykiem związanym z eksplozją w miejscu pracy.
Jak rozpoznać produkty spełniające normę ATEX?
Produkty zgodne z zarządzeniem są łatwo rozpoznawalne dzięki specyficznemu oznaczeniu. Kluczowym symbolem wskazującym na zgodność z normą ATEX jest znak “Ex”. Ponadto każdy wyrób spełniający wymagania musi być oznaczony znakiem CE, co jest często nazywane oznaczeniem ATEX. Ważne jest, aby pamiętać, że przed umieszczeniem tych oznaczeń na produkcie, musi on przejść szczegółową procedurę oceny zgodności. W tej procedurze obowiązkowo uczestniczy tzw. strona trzecia, która jest jednostką notyfikowaną. Jeśli producent zdecyduje się na użycie innych modułów niż moduł A, wystarczy, że przeprowadzi wewnętrzną kontrolę produkcji. Dzięki tym oznaczeniom konsumenci i przedsiębiorstwa mogą być pewni, że dany produkt spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa określone w dyrektywie.Dyrektywa a polskie ustawodawstwo
W momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nasz kraj podjął obowiązek dostosowania krajowego ustawodawstwa do standardów europejskich, w tym również w zakresie dyrektywy ATEX. Pierwsze kroki w tym kierunku podjęto już w 2003 roku, choć pełne wdrożenie zarządzenia miało miejsce 1 maja 2004 roku, symbolicznie zbiegając się z datą naszego wstąpienia do Wspólnoty. Aktualizacje i zmiany w dokumencie zostały uwzględnione w polskim prawie za sprawą rozporządzenia Ministra Rozwoju z 6 czerwca 2016 r. (Dz. U. poz. 817). Z kolei druga dyrektywa została zaimplementowana w polskim systemie prawnym dzięki działaniom Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w 2003 roku, a jej zaktualizowana wersja weszła w życie 31 października 2010 roku.W 2011 roku, w ramach prac Rady Unii Europejskiej, podjęto inicjatywę dostosowania rozporządzenia do Nowych Ram Prawnych, określonych w Decyzji 768/2008/WE. Efektem tych działań była publikacja nowego zarządzenia ATEX 2014/34/UE, które zaczęło obowiązywać od 20 kwietnia 2016 roku, zastępując poprzednią wersję – 94/9/WE. Ważne jest podkreślenie, że interpretacja każdej dyrektywy powinna odbywać się w kontekście ustawy, na podstawie której została wydana. Odpowiednie odniesienia do ustaw bazowych można zawsze znaleźć na wstępie danego zarządzenia.Przepisy a strefy zagrożone wybuchem
Klasyfikacja stref zagrożonych wybuchem stanowi kluczowy aspekt dyrektywy ATEX i jest nieodłącznym elementem naszych usług w zakresie bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Zgodnie z załącznikiem nr I do dyrektywy 1999/92/WE ATEX137, przestrzenie narażone na ryzyko wybuchu zostały podzielone na określone strefy. Klasyfikacja ta pozwala na precyzyjne określenie rodzaju oraz intensywności zagrożenia w danym obszarze. Atmosfera wybuchowa, będąca mieszanką substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów, może powstać zarówno w przestrzeniach otwartych, jak i zamkniętych. Jej obecność w danym obszarze determinuje klasyfikację strefy zagrożenia. Jakie wyróżnia się przestrzenie?- Strefa 0 (gazy) / Strefa 20 (pyły): teren, w którym przez długi czas lub stale występuje atmosfera wybuchowa w postaci mieszaniny gazów, par lub mgieł z powietrzem, lub obszar, w którym przez długi czas lub stale występuje atmosfera wybuchowa w postaci chmur pyłu w powietrzu.
- Strefa 1 (gazy) / Strefa 21 (pyły): obszar, w którym podczas normalnej eksploatacji sporadycznie może wystąpić atmosfera wybuchowa w postaci mieszaniny gazów, par lub mgieł z powietrzem, lub obszar, w którym sporadycznie może wystąpić atmosfera wybuchowa w postaci chmur pyłu w powietrzu.
- Strefa 2 (gazy) / Strefa 22 (pyły): sektor, w którym podczas normalnej eksploatacji nie występuje atmosfera wybuchowa, a jeśli wystąpi, to tylko przez krótki czas, w postaci mieszaniny gazów, par lub mgieł z powietrzem, lub obszar, w którym krótkotrwale może wystąpić atmosfera wybuchowa w postaci chmur pyłu w powietrzu.
Kategorie G i D oraz odpowiedzialność za wyznaczenie stref
Oprócz tego strefy wybuchowe dzieli się także na dwie kategorie – G i D. Podział ten odnosi się do rodzaju substancji palnych występujących w atmosferze. Oznaczenie strefy G symbolizuje obecność substancji niebezpiecznych w postaci gazu, par i mgieł. Natomiast w przypadku oznaczenia strefy D odnosi się ono do zagrożenia w postaci pyłu. Natomiast w przypadku zagrożeń z kategorii D, powyższe oznaczenia stref zmienia się odpowiednio na 20, 21 i 22.Za sklasyfikowanie przestrzeni do konkretnej strefy odpowiedzialny jest inwestor, projektant obiektu budowlanego oraz jego użytkownik końcowy.Oferujemy pełne doradztwo i pomoc również na tym etapie – jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z nami!
Grupy urządzeń przeciwwybuchowych
Przy projektowaniu i doborze urządzeń przeciwwybuchowych warto zwrócić uwagę również na ich podział na grupy. Pomoże to lepiej dopasować urządzenie do zagrożenia występującego w danym obszarze.- Grupa I – są to urządzenia przeznaczone do pracy w podziemiach kopalnianych, oraz naziemnych częściach kopalń zagrożonych wybuchem. Dotyczą sytuacji zagrożenia wybuchem metanu lub pyłu węglowego.
- Grupa II – to urządzenia przeznaczone do pracy w obszarach zagrożonych wybuchem gazów, par, mgieł. W ramach tej grupy wyróżnia się podział na trzy podgrupy:
- podgrupa A- jest to grupa propanowa (np. aceton, alkohol metylowy, alkohol etylowy),
- podgrupa B- to grupa etylenowa (np. etylen, siarkowodór),
- podgrupa C- jest grupą wodorową (np. acetylen, wodór hydrazyna),
- Grupa III – odnosi się do urządzeń przeznaczonych do pracy w obszarach zagrożonych pyłem palnym. W jej obrębie również występują trzy podgrupy:
- podgrupa A- znajduje zastosowanie w odniesieniu do palnych unoszących się cząsteczek,
- podgrupa B- dotyczy pyłów nieprzewodzących,
- podgrupa C- odnosi się do pyłów przewodzących.
Atex Doradztwo – kompleksowe usługi, z których warto skorzystać
Zarówno dyrektywa ATEX, jak i towarzyszące jej normy oraz polskie rozporządzenia stanowią bardzo obszerną bazę dokumentów. Dlatego też prawidłowe wypełnienie wymogów zawartych w rozporządzeniu, a także przeprowadzenie audytu ATEX wymaga nie tylko ogromnej wiedzy, ale również doświadczenia w zakresie pracy z urządzeniami przeciwwybuchowymi. Warto zdecydować się na pomoc i doradztwo specjalistów w tym zakresie.Zastanawiasz się nad bezpieczeństwem swojego przedsiębiorstwa w kontekście stref zagrożonych wybuchem? Dyrektywa ATEX nie jest dla Ciebie jasna? Niezależnie od tego, czy potrzebujesz fachowej wiedzy, czy też audytu w tym obszarze, jesteśmy tu, by Ci pomóc.Specjalizujemy się w zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem w strefach zagrożonych wybuchem. Nasza misja to zapewnienie, że Twoje przedsiębiorstwo działa zgodnie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa, opartymi na dyrektywie ATEX i polskim ustawodawstwie. Nasze usługi są kompleksowe, a nasi eksperci zawsze gotowi, by dostarczyć Ci niezbędnych informacji i wsparcia.W ramach naszej działalności przeprowadzamy:- ekspertyzy oparte o dyrektywę ATEX,
- audyty ATEX oraz analizy HAZOP,
- dokumenty zabezpieczające przed wybuchem,
- oceny ryzyka i zagrożenia wybuchem,
- analizy układów sterowania,
- wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem,
- oceny zgodności maszyn.